Экономика жана тынчтык институту жыл сайын жарыялаган 2025-жылдагы Глобалдык Тынчтык Индексинин(GPI) жыйынтыгын чыгарды.
Жыл сайын жарыяланып турган тизме коопсуздук, ички чыр-чатактар, дипломатиялык мамилелер жана аскердик чыгымдар сыяктуу 23 түрдүү критерийге баа берүү менен жыйынтыкталат. Индекс канчалык төмөн балл алса, өлкө ошончолук тынч жана коопсуз деп эсептелинет.
2025-жылдагы Глобалдык Тынчтык Индексиндеги алдыңкы орун мурунку жылдардагыдай эле өзгөрүүсүз калды. Көп жылдардан бери тизменин башында турган Исландия быйыл дүйнөнүн эң тынч өлкөсү бойдон калды. Андан кийин Ирландия, Жаңы Зеландия, Австрия жана Швейцария турат. Европа өлкөлөрүнүн жогорку концентрациясы байкалганы менен, Сингапур, Жапония жана Малайзия да Азиядан алдыңкы 20га кирген.
Дүйнөдөгү эң тынч 20 өлкөнүн тизмеси төмөнкүчө:
1- Исландия
2- Ирландия
3- Жаңы Зеландия
4- Австрия
5- Швейцария
6- Сингапур
7- Португалия
8- Дания
9- Словения
10- Финляндия
11- Чехия
12- Япония
13- Малайзия
14- Канада
15- Нидерланды
16- Бельгия
17- Венгрия
18- Австралия
19- Хорватия
20- Германия
Глобалдык тынчтык индекси деген эмне?
Vision of Humanity расмий сайтындагы маалыматка ылайык, Экономика жана Тынчтык Институту (IEP) тарабынан даярдалган Глобалдык Тынчтык Индекс: Глобалдык Тынчтык Индекси (GPI) глобалдык тынчтыктын негизги глобалдык көрсөткүчү болуп саналат. Бул отчет тынчтык тенденциялары, анын экономикалык баалуулугу жана тынчтыкты сүйгөн коомдорго кантип колдоо көрсөтүү боюнча бүгүнкү күнгө чейин эң кеңири маалыматка негизделген анализди сунуштайт. Глобалдык Тынчтык индекси дүйнө калкынын 99,7% камтыйт жана абдан кадыр-барктуу булактардан алынган 23 сапаттык жана сандык көрсөткүчтөрдү колдонуу менен эсептелет. Ал тынчтыктын абалын үч багытта өлчөйт:
— Коомдук коопсуздуктун жана коопсуздуктун деңгээли,
— уланып жаткан ички жана эл аралык чыр-чатактын масштабы,
— жана милитаризациянын даражасы.
